7 Eylül، 2025

Nebevî Siyasi Değişim Metodu Işığında Yöneticiye İtaatle İlgili

Dr. Majed Riad Al Elewi elewe.76@gmail.com

Özet

Hz. Peygamber’in hadisleri arasında, yöneticilere kayıtsız şartsız itaat edilmesini emreden metinlerin yanı sıra, bu itaati belirli şartlarla sınırlayan metinler de bulunmaktadır. Hz. Peygamber’in (sav) hak ve özgürlükleri güvence altına alan, baskı ve istibdattan koruyan ve insan onurunu muhafaza eden bir siyasi değişim yolu tesis ettiği de bilinmektedir. Bu durumda yöneticilere mutlak bir dokunulmazlık sağlayan ve her durumda onlara itaat edilmesini emreden bu hadisler nasıl anlaşılmalıdır?

Araştırma, söz konusu hadislerin nebevî siyasi değişim metodu ışığında tahlil edilmesi yolunu izlemiştir. Bu metot üç temel ilkeye dayanmaktadır ve bunlar, insan inşası, kapsamlı bir proje ve anayasa, adalet ve şura tarafından temsil edilen genel değişim ilkeleridir.

Bu bağlamda bazı hadislerde geçen mutlak itaat emri insan inşası ilkesine uygundur. Zira Arap milleti otoriteye boyun eğmekten kaçınan bir mizaca sahiptir ve Hz. Peygamber (sav) onların bu niteliğini terbiye etmek istemiştir. Bu, kapsamlı projeyi korumaya yönelik bir itaattir. Dolayısıyla cemaatten ayrılmayı yasaklayan hadisler, adalet ve şura gibi genel ilkelerle uyumlu olarak iyilik ve doğruluk çerçevesinde sınırlı bir itaat anlayışı ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler: Hadisler, İtaat, Yönetici, Değişim, Siyaset.